Os Círculos "non líticos" da Península Ibérica

Circulo lígneo de Goseck, Alemaña

A presenza de circulos feitos con materiales perecedeiros durante o neolítico e inicios do calcolítico e algo coñecido para outros lugares de Europa, fundamentalmente as Illas Británica, onde xunto ao famoso Stone Henge também atopamos unha boa cantidade de curmans feitos en madeira como Durrinton Walls e outros moitos, e Alemaña onde hai anos se atopou precisamente o exemplar mais antigo de circulo lígneo da Europa, en Goseck, no land de Saxonia-Anhalt, hoxe en día reconstruido e visitabel.

Circulo lítico de Os Almendres, Portugal

O que era descoñecido para a peninsula ibérica era a presencia xunta a circulos en pedra como o expectacular Cromlech dos Almendres de outros feitos en materiais perecedeiros, por eso ten chamado a miña atención este post do arqueologo portugues António Carlos Varela no seu interesante blog Portuguese Megalithic Enclosures no que da conta de uma serie de rastros en negativo de estructuras de madeira circulares que puideron corpartir como pasou nas Illas Británicas o protagonismo con seus conxeneres petreos.

Posibeis estructuras de henge excavadas na Quinta da Assentada (Varela, 2007)

Pode que ainda estemos lonxe de atopar algo como o complexo ritual e procesional que o Riverside Project leva exumando durante estes anos nos chaos de Salinsbury pero non cabe dubida que a nosa prehistoria ten ainda moitas cousas por descobrir.

Imaxén xeófisica obtida de unha posibel estructura tipo henge em Moreira 2 (Varela, Bonaventura & Decker, no prelo)

É de esperar que a investigación do outro lado do Miño nos sigan dando de cote moitas sorpresas nisto e noutros moitos temas. Polo momento deixamovos aqui a trascripción da postaxe de António Carlos Varela para que ir facendo boca:

Os Primeiros Henges de Madeira de Iberia? 

Ben coñecidos no resto da Europa, os henges de madeira parecían faltar na Península Ibérica. Pero, así como pasou hai uns anos cos circos (enclosures), eu creo que este é só un problema de investigación, en vez de unha circunstancia real.

Un par de anos, me decateime que no sitio da Quinta da Asentada, no contexto da Beira Alta (Portugal Central) había unha secuencia de ocos de poste e quenas gabias  en varias direccións, por veces cortando uns ós outros. Este foi superposta por outra secuencia de aliñacións de pozos rectangulares. Por desgraza, a extensión das excavacións non permite unha comprensión completa dos plans suxeridos por esas estruturas, mais un ensaio do tipo da eventual superestrutura foi tentado.

Máis recentemente, a investigación geofísica feito en varias enclosures e a interpretación do contexto excavado, pareceu revelar a presenza de Henges de madeira circular. Isto pode ser visto en Moreiras 2 e no Outeiro Alto 2. Neste último, o Henge estaba  rodeado por tres hipogeos funerarios e unha sepultura en foxo. Este contexto e a sua interpretación en breve será publicado.

En realidade, as situacións indican que estos henges existiran mais só poden ser detectados con escavacións en área aberta ou por un bo traballo geofísico  (e, por suposto, cunha mente aberta a esa posibilidade).

(A.C. Varela, 12/09/2011)

E de paso recomendamosvos o blog:  Portuguese Prehistoric Enclosures

---

Pode que tamén te interese:  Re-Interpretando Stonehenge