Xenoma, Mesolitico e "Leones" na vida

O xenoma humano máis antigo, de dous leoneses

ABC
28/06/2012
J. de Jorge

Estes cazadores do Mesolítico de hai 7.000 anos son anteriores a Ötzi, o famoso «Home de xeo»

Un equipo de científicos dirixido polo biólogo Carles Lalueza-Fox, do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), logrou recuperar por primeira vez parte do xenoma de dous individuos que viviron durante o Mesolítico, fai uns 7.000 anos, no que agora é a provincia de León. Este xenoma é o máis antigo dun ser humano moderno e mesmo supera á famosa momia Ötzi, o «Home de xeo», en 1.700 anos. Os restos, achados na raíz de pezas dentais dos dous homes, comezaron a desvelar os primeiros segredos. Estes antigos cazadores non están emparentados cos españois actuais. A investigación aparece publicada na revista Current Biology.

Os restos proceden do xacemento da Braña-Arintero, en Valdelugueros (León), descuberto en 2006 de forma casual. A cova, situada nun lugar frío e montañoso, a 1.500 metros de altura, resultou propicia para a boa conservación do ADN dos dous individuos até os nosos días. Os dous novos homes adultos, bautizados cariñosamente como Wenceslao e Ataúlfo cando apareceron os seus esqueletos, foron depositados alí por unha abertura que despois quedou selada. Son contemporáneos e comparten ADN mitocondrial, polo que poderían estar emparentados.

Aínda que os datos sexan incompletos -só supoñen o 1,34% e o 0,5% do xenoma dos dous individuos-, son suficientes para que os científicos saiban que non son antepasados dos españois actuais, xa que se apreciou neles 50.000 variantes xenéticas distintas. «Non temos nada que ver con eles. Estaban máis preto de poboacións do norte de Europa como Escandinavia ou Gran Bretaña», explica a ABC.é Lalueza-Fox. O científico cre que isto se debe a que no norte de Europa, o asentamento do Neolítico foi máis lento e é máis fácil que o legado xenético destes cazadores-recolectores chegase ás poboacións actuais.

Uns europeos distintos

O avance no coñecemento do xenoma destes cazadores pode desvelar aínda máis secretos. «Os europeos actuais somos descendentes do Neolítico. A nosa dieta, saúde e organización social é neolítica, o noso xenoma foi modelado polo Neolítico e sería moi interesante saber como era un xenoma anterior», apunta o biólogo. «Veriamos a un europeo con cambios significativos nunha chea de xenes relacionados coa dieta, o metabolismo, a inmunidade e mesmo coa cognición», subliña. «Sería unha forma un pouco diferente de ser europeo».

Até o momento, só dispúñase dun xenoma da prehistoria europea, o de Ötzi, que viviu hai 5.300 anos. O seu momia foi descuberta nos Alpes do Tirol, na fronteira entre Austria e Italia. Lalueza-Fox cre que o desenvolvemento de técnicas máis avanzadas permitiranos obter novos xenomas antigos para poder estudar a traxectoria dos europeos.

PD: A parte do detalle da "llionidade" dos esqueletes, a nova ten alguns erros peculiares: nin este é o xenóma identificado mais antigo, senon o dos neanderthais e demisovan, nin son os restos humanos mais antigos de toda a prehistoria, nin desde logo estes caçadores mesolíticos son, no sentido paleontolóxico do termo, menos "seres humanos modernos" que nós mesmos. Erros que obviamente son atribuibeis non aos investigadores senon a unha errada recepción por parte da prensa da información.

---