A Xunta financia a destrución do Patrimonio? ou do Outro "Camiño dos Arrieiros"

Ponte Anceu sobre o río Parada en Verducido

A seguinte histora amigos lectores mouros é un deses relatos verídicos que nestas datas estivais, agora que empezan as vacacións pero tamén as obras no noso país, nos sorprenden cunha periodicidade case semanal, hoxe un cruceiro, mañá un castro ou unha ponte, certamente non son o "Codex Calistinus" e non abren os telexornais pero son sen dúbida unha perda gotexante e sangante no noso patrimonio cultural, tan importante ou -cecais- máis por definitívamente irreparábel.

Unha perda porque non dici-lo, da nosa identidade, do que somos, pois a fin de contas somos polo que fomos, e por onde andamos. Cando aínda lembramos os últimos destrozos no noso Camiño "cara o mar" desde o "solar da tribo" -como dixera Maciñeira- tócanos aquí tocar a morto as campás por este outro "Camiño dos Arrieiros", que foi "suicidado" agora -unha vez máis?, canto máis?- con "axuda institucional".

Medio Rural paga a destrucción dunha vía histórica

As máquinas arrasan o centenario Camiño dos Arrieiros en A Lama

El País

11/07/2011

Víctor Honorato - A Lama

Pola parroquia de San Martiño de Verducido, na Lama, discorre un tramo dun quilómetro do "Camiño dos Arrieiros", unha ruta centenaria entre Ribadavia e Pontevedra que durante séculos foi utilizada como vía de comunicación para o transporte de viño á costa e de produtos do mar ao interior. Os muros de mamposteiría permanecen en pé e na superficie do camiño aínda se conserva parte do lousado de pedra polo que tradicionalmente transitaban as bestas de carga, nunha contorna de bosque de río onde o carballo autóctono aínda resiste o empuxe do eucalipto. Nos últimos anos a ruta rehabilitouse para o sendeirismo ao seu paso por Forzáns, na limítrofe Ponte Caldelas, e mesmo forma parte dos plans de estudo do instituto local para ilustrar aos escolares sobre etnografía da comarca.

Pero non na Lama. Nesta pequena localidade de 3.000 habitantes no interior da provincia pontevedresa, o alcalde Jorge Canda (PP) inaugurou o seu cuarto mandato mandando asfaltar "unha pista" co obxectivo declarado de dar acceso rodado a dúas vivendas. Unha está en ruínas, a outra en estado de semiabandono, e ademais a estrada provincial, co firme en perfecto estado, discorre case paralela. Non importou; desde a semana pasada, as pas esnaquizan muros e as serras cortan carballos, e onde antes había un camiño agora hai unha pista de terra.

"É unha auténtica aberración", lamenta Martín Rubianes, presidente da Comunidade de Montes de *Verducido, que achaca a medida á "pura ignorancia" dos responsables municipais. "Onde están Patrimonio e Medio Rural?", quéixase. Á aparente falta de supervisión do Goberno autónomo engádeselle neste caso a implicación directa do departamento de Samuel Juárez, que financia o expranado con case 45.000 euros do seu Programa Estratéxico de Infraestruturas do Medio Rural (Peim), deseñado segundo a consellería para "dinamizar a base produtiva e fixar á poboación no ámbito rural, co fin de dignificar e mellorar a súa calidade de vida".

As vantaxes de cargarse unha vía histórica descrita xa no século XVII polo pai Sarmiento escápanselle a Anxo Bravo, enxeñeiro técnico agrícola, veciño desde hai dous anos de*Forzáns e en contacto con colectivos ecoloxistas e de estudos etnográficos. Bravo teme que a actividade das máquinas se estenda desde Verducido á súa parroquia. Indica ademais que o chan polo que discorre o camiño é rústico de protección forestal na maior parte do seu percorrido.

Nos lindes da pista en que se converteu a senda estaban amontoados este fin de semana decenas de carballos e cascotes de pedra, pero xa fora retirado o toro dun carballo centenario, dun metro de diámetro, que se tallou sen miramentos. Semellante actuación choca con iniciativas recentes sobre a ruta. A mancomunidade Terras de Pontevedra, que engloba a varios municipios da comarca, puxo en marcha en 2009 un programa turístico baseado precisamente no "Camiño dos Arrieiros", no que puxeron de acordo a 40 comercios, restaurantes e hoteis para aproveitar o tirón da ruta. O plan, financiado con fondos europeos, incluíu un folleto de 60 páxinas con mapa e descrición do itinerario. A sinalización aínda permanece ante o inicio do camiño, e un panel xunto á igrexa de San Martiño explica aos visitantes a historia dos arrieros en Verducido.

O Ministerio de Medio Ambiente puxo un millón de euros en 2006 para rehabilitar unha vía similar no Carballiño, no marco da Rede de Camiños Naturais que impulsou por toda España. No caso de Verducido, pola contra, o Estado tamén vai colaborar coa desfeita, segundo o alcalde. Leste declarou a semana pasada ao Diario de Pontevedra que está á espera dunha axuda do Goberno central que aumente o financiamento a 90.000 euros. Até entón, avisa, non asfaltará. Tamén aseguraba que os veciños están de acordo coa obra e cederon os terreos.

"Non é a primeira vez que o alcalde fai algo parecido. Hai algúns anos mandou botar formigón na ponte de Liñares, construído a finais do século XVIII, lembra Rubianes. Si se estraña do proceder da Xunta. "É absurdo, a consellería investiu un diñeiro moi importante para a recuperación das carballeiras e agora financia isto. É unha mágoa que as Administracións tiren o diñeiro así